ارزیابی اثربخشی عملیات بیومکانیکی آبخیزداری همراه با بادامکاری های دیم در خط رویشی زاگرس در ترسیب کربن اتمسفری

بیشتر بررسی های جهانی تغییر اقلیم ناشی از اثرات گلخانه ای گازهای کربنی را تایید می کند. عملیات احیائی جنگل کاری بادام دیم توام با روش های بیومکانیکی آبخیزداری یکی از ظرفیت های مهم در ترسیب کربن برای مقابله یا سازگاری با پدیده تغییر اقلیم است. این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت این عملیات در مناطق رویشی زاگرس شمالی و مرکزی در ترسیب کربن اتمسفری اجراء شد. بدین منظور در هر یک از استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان و فارس یک یا چند سایت که عملیات یاد اجراء شده بود به عنوان معرف انتخاب، سپس با عملیات میدانی نمونه برداری خاک، زیست توده و لاشبرگ به صورت سیستماتیک تصادفی در سایت های مطالعاتی و شاهد انجام شد. اندازه گیری کربن آلی و دیگر آزمایشات خاک و نیز ضریب تبدیل کربن برای نمونه زیست توده و لاشبرگ محاسبه و ذخیره کربن در هکتار محاسبه شد. سپس مقادیر شاخص های ترسیب کربن در هر هکتار محاسبه شد. نتایج نشان داد که عملیات اجراء شده که عمدتا به بادامکاری همراه با عملیات پخش سیلاب و آبخوان داری و بانکت بندی و سامانه های سنتی تراس بندی و سکوبندی همراه با کشت بادام بود، موفق به ترسیب از 3/41 تا 112/1 تن کربن در هکتار شده بودند. بیشترین سهم کربن ترسیبی مربوط به کربن خاکی بود که سهم نسبی آن در ترسیب کربن بین 95 تا 99 درصد از کل کربن ترسیب یافته بود. از میان عملیات مورد ارزیابی سامانه سنتی سکوبندی همراه با کشت بادام موفق تر از سایر اشکال عملیات بود.

Keywords:

کربن آلی خاک , درخت کاری , پخش سیلاب , نهال کاری , بانکت بندی و تراس بندی