ارزیابی اقتصادی روش مستقیم تولید پروپیلن از خوراک متانول و گاز طبیعی

هدف این گزارش بررسی ابعاد اقتصادی طرح های تولید پروپیلن از گاز طبیعی (GTP) و متانول
(MTP) و مقایسه آن با شاخص های اقتصادی تولید متانول از گاز طبیعی (MGT) در دنیا و ایران
و تاثیر آن بر تولید پروپیلن است. با توجه به تاثیر مستقیم قیمت متانول بر شاخص های اقتصادی هریک از فرایندهای مذکور، در این گزارش قیمت متانول در آینده در سه سناریوی خوش بینانه، واقع بینانه و بدبینانه پیش بینی شده و شاخص های اقتصادی سرمایه گذاری در قالب این سه سناریو محاسبه شده است. نتایج این گزارش نشان می دهد تهیه خوراک متانول واحدهای تبدیل متانول به پروپیلن (MTP) به طور مستقیم از بازار، در هیچیک از سه سناریو قیمتی جذابیت لازم برای سرمایه گذاری ندارد. با محاسبه شاخص های اقتصادی فرایند تبدیل گاز طبیعی به پروپیلن در سناریوی خوش بینانه و مقایسه آن با شاخص های اقتصادی تبدیل گاز طبیعی به متانول مشخص می گردد تولید پروپیلن از گاز طبیعی سودآوری به مراتب پایین تری نسبت به متانول سازی در کشور خواهد داشت. درواقع با توجه به هزینه سرمایه گذاری کمتر جهت راه اندازی واحد تولید متانول به نسبت سایر فرایندها و سودآوری بیشتر فروش متانول، سرمایه گذاری برای توسعه زنجیره ارزش و تولید پروپیلن منفعتی نخواهد داشت. در سناریوی قیمتی واقع بینانه، سودآوری واحدهای تبدیل گاز به پروپیلن بیشتر از سودآوری واحد تولید متانول خواهد بود اما بهعلت هزینه سرمایه گذاری پایین تر واحد متانول و تامین مالی راحتتر آن نسبت به فرایند تولید پروپیلن از گاز طبیعی، ادامه زنجیره ارزش پروپیلن در این سناریو قیمتی نیز دچار تردید است. در سناریوی قیمتی بدبینانه متانول، هر دو فرایند تبدیل گاز به پروپیلن و گاز به متانول حداقل جذابیت لازم برای سرمایه گذاری را ندارد. بنابراین توسعه زنجیره از متانول به پروپیلن بدون کاهش حاشیه سود تبدیل گاز طبیعی به متانول و افزایش مزیت در تبدیل متانول به پروپیلن امکان پذیر نیست. بدین منظور پیشنهاد می شود قیمت خوراک گاز طبیعی در مجوزهای صادره برای واحدهای تولید پروپیلن از متانول در صورتی که سرمایه گذاری فقط در زنجیره اول صورت گیرد به قیمت صادراتی لحاظ شده و تخفیف در نرخ خوراک صرفا مشروط به تولید پروپیلن اعمال شود. در غیر این صورت مزیت خوراک ارزان گاز طبیعی؛ نظیر آنچه در کشور تاکنون ازسوی سرمایه گذاران حوزه صنایع شیمیایی انجام شده است؛ موجب ایجاد واحدهای متانول سازی خواهد شد. به عبارت دیگر بستر نهادی موجود در کشور فاقد ساختار انگیزشی
لازم برای جهت دهی سرمایه گذاری ها به تولید محصولات با ارزشافزوده بالاتر ازجمله پروپیلن است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که ضروری است آیین نامه تخفیف پلکانی خوراک های صنعت پتروشیمی موضوع جز «۴» بند «الف» ماده (۱) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) مصوب سال ۱۳۹۳ براساس شاخص هایی همچون اعمال تخفیف متناسب با ارزش افزوده محصولات پایین دستی، کاهش واردات و تولید محصولات نیاز داخل، بازنگری شود. ارائه حمایت هایی جهت تامین هزینه های سرمایه گذاری ازجمله اعطای تسهیلات از صندوق توسعه ملی با نرخ بهره پایین یا با مدت زمان بازپرداخت طولانی تر نیز می تواند در افزایش تمایل سرمایه گذاران به تکمیل زنجیره
ارزش موثر باشد.