بررسی تاثیر ویژگیهای حوزه آبخیز و تعیین عوامل موثر بر گسترشآبکندها درمنطقه کنارتخته استان فارس

فرسایش آبکندی یکی از انواع فرسایش آبی است که بهدلیل تولید رسوب و خسارات فراوان به اراضی، راهها و سازه- های عمرانی در استان فارس، از اولویت بالایی برخوردار است. تحقیق حاضر در نظر دارد تا نقش ویژگیهای حوزه آبخیز در گسترش آبکندها و تولید رسوب در منطقه کنارتخته واقع در جنوب غرب استان فارس را مورد بررسی قرار دهد.. در این تحقیق 15 آبکند فعال و معرف انتخاب و ویژگیهای مورفومتریک حوزه آبخیز، خاک، پوشش گیاهی و اقلیم اندازهگیری شد. جهت تعیین عوامل موثر در گسترش و رسوبزایی آبکندها، رابطه بین حجم آبکند بهعنوان متغیر وابسته و ویژگیهای آبکند نظیر طول، عرض، عمق، ویژگیهای آبخیز نظیر مساحت، شیب، ضریب شکل، دانهبندی ذرات خاک، درصد پوشش گیاهی و حداکثر بارش 24 ساعته بهعنوان متغیرهای مستقل با استفاده از روش رگرسیون گام به گام در نرمافزار SPSS نسخه 13 ) مورد تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج نشان میدهد، رسوب تولیدی ناشی از گسترش آبکندها در کنارتخته تابع پنج متغیر درصد رس، شن، سیلت، شیب و پوشش گیاهی در آبخیز واقع در بالای پیشانی آبکندها است. این نتیجه دلالت بر تاثیر عامل خاک، زمین شناسی و ویژگی- های حوزه آبخیز بر تولید رسوب ناشی از فرسایش آبکندی دارد. نقش عامل خاک و زمینشناسی مهمتر از ویژگی های حوزه آبخیز بود. بررسی آستانه توپوگرافی نشان داد که به علت مثبت شدن نمای رابطه توانی b) فرآیند رواناب زیرسطحی در گسترش آبکندهای این منطقه غالب است. این نتایج نیز، بیانگر تاثیر بیشتر ویژگی سازند زمینشناسی در تولید رسوب ناشی از فرسایش آبکندی است. غالب بودن فرآیند هیدرولوژیک زیرسطحی با مشاهدات میدانی از فرسایشتونلی، و نقش انحلال در ایجاد و گسترش آبکندها تطبیق دارد

Keywords:

فرسایش آبکندی , تولید رسوب , آستانه توپوگرافی , کنارتخته , استان فارس