رویکرد اکوسیستمی در مدیریت تالابها

تالابها از اجزای کلیدی سیمای طبیعی زمین به شمار میروند و برای اقشار مختلف مردم از جنبههای گوناگون ارزشمندند.تضادهای موجود بین بخش های مختلف استفاده کننده و کاربران تالاب ها موجب تخریب اکوسیستم های تالابی می شود. با توجه به ارزش و اهمیت بالای اکوسیستمهای تالابی از یکسو و آسیبهای وارده از سوی دیگر، ضرورت ایجاد یک برنامهی مدیریتی جامع کاملاً احساس میشود. در سالهای اخیر برای حل این بحران از مدیریت با رویکرد اکوسیستمی در سطح جهان استفاده شده است. این رویکرد یک استراتژی برای مدیریت یکپارچه سرزمین، منابع آب و منابع حیاتی است به نحوی که برابری حفاظت و بهره برداری پایدار را ارتقاء می بخشد. هدف از این طرح مدیریتی تعریف و تدارک یک چشمانداز بلندمدت و مشترک برای مدیریت پایدار تالاب و ارزشها و مزایای متعدد آن است. این طرح بویژه بر مشارکت افراد محلی و ترغیب آنها به استفاده ی خردمندانه از منابع تالاب و افزایش مشارکتهای بین بخشی به منظور دستیابی به اهداف مشترک مورد نظر و ارتقاء آگاهیها نسبت به اهمیت تالاب تاکید ویژه دارد. همچنین تغییر رویکرد از حفاظت محض به حفاظت و توسعه پایدار از اهداف اصلی این مدیریت جدید است. مدیریت مشارکتی مردم و سازمانهای ذینفع، گسترش مناطق حفاظت شده توسط جوامع محلی و یا از طریق مدیریت مشارکتی،رشد گسترده گردشگری سبز و اکوتوریسم با ایجاد منافعی برای جوامع محلی نیز در رویکردهای جهانی مدیریت مناطق حفاظت شده تالابی مورد توجه است. در مقالهی حاضر ضمن بررسی اجمالی اهمیت تالابها، نقش رویکرد اکوسیستمی در مدیریت و حفاظت از آنها مطرح میشود. در همین راستا تجارب برخی کشورها در زمینهی استفاده از نظام مدیریتی تلفیقی مبتنی بر مدیریت اکوسیستمی واکاوی شده و در پایان ارزش ها و کارکردهای دو اکوسیستم تالابی چغاخور و گندمان در استان چهارمحال و بختیاری به عنوان تالابهای ارزشمند و در خطر تهدید جهت اجرای مدیریت اکوسیستمی پیشنهاد میشود