بازخوانی و تحلیل مفهوم «آرمانشهر» و «پادآرامانشهر» در رمان «گران نباش» نوشته «مهسا محب علی»

امید به دنیایی آرمانی یا اضطراب دنیایی ضدآرمانی، یکی از کهن ترین درونمایه ها در آثار ادبی و مکتوب بشر بودهاست. از نظر ادبی، تمثیل و حکایت شکلی بوده که اندیشمندان برای ترسیم بهتر یک دنیای آرمانی و یا ضدآرمانی ازآن سود میجستند. در این بین ادبیات داستانی نیز به حکم ارتباط ذاتی که با وقایع اجتماعی دارد در دوره معاصرهمواره یکی از بسترهای مناسب برای ترسیم آرمانشهرها و ضدآرمانشهرهایی بوده که نویسندگان سعی در طرح آنهاداشتند. درادبیات فارسی نیز این سیر در طرح جامعه آرمانی یا ضدآرمانی با آثاری چند در بستر ادبیات داستانی و بهویژه رمان پیگیری میشود. داستان نویسانی که در زبان فارسی از اندیشه آرمانشهری سود می جویند گاه به سوی امید وجوانب مثبت آن و گاه به سوی اضطراب و جوانب منفی آن متمایل شده اند. از این رو این مقاله در پی تحلیل رمان«نگران نباش» در بستر جامعه شناسی ادبیات با تاکید بر عناصر موثر بر جامعه و فرد در رمان مذکور است و از آنجا که اثر مذکور در جانمایه خود به بازنمایی عوامل مخرب اجتماعی میپردازد، جامعه ترسیم شده در رمان نگران نباش درقیاس با انواع مشابه، یک آنتی اتوپیای محتوم و منفی را به نمایش می گذارد.

Keywords:

آرمانشهر , پادآرمانشهر , رمان , نگران نباش