تحلیل سینوپتیکی طوفان های گردوغبار (مطالعه موردی: جنوب و جنوب شرق ایران)

طوفان های گردوغبار به عنوان یکی از پدیده های مخرب در مناطق خشک و نیمه خشک موجب تاثیر سوء بر سلامتی انسان، فعالیت های اقتصادی و تخریب محیط زیست و منابع طبیعی شده اند. در این تحقیق به بررسی پدیده گردوغبار در ایستگاه های سینوپتیکی جنوب و جنوب شرق ایران که یکی از مناطق متاثر از این طوفان ها است پرداخته شده است. هدف از این پژوهش پایش مکانی و زمانی وقوع طوفان های گردوغبار و تحلیل سینوپتیک الگوهای منجر به این پدیده در فصل های سرد و گرم سال در محدوده ی 18 ایستگاه سینوپتیکی جنوب و جنوب شرق ایران در بازه زمانی هشت ساله است. نتایج نشان می دهد که روزهای همراه با گردوغبار در ماه های گرم سال، دارای بیشترین روزهای گردوغباری با منشا نزدیک و خارج از ایستگاه های سینوپتیکی است، درحالی که ماه های سرد، دارای کمترین روزهای همراه با گردوغبار هستند. همچنین بررسی الگوهای جوی در طی دوره های سرد و گرم نشان می دهد که وجود پرفشار از روی عربستان و شرق آفریقا و همچنین وجود یک کم فشار قوی در سوریه و از طرفی حاکمیت بادهای غرب و شمال غرب در منطقه که مسیر آن ها از شمال عربستان و عراق می گذرد، باعث شده است که یک سامانه گردوغباری در منطقه شکل بگیرد. نتایج نشان می دهد که رطوبت حداقلی و خشکی بسیار بالا در ماه های گرم سال می تواند موجد و یا تشدیدکننده گردوغبارهای منطقه موردمطالعه باشد.

Keywords:

الگوهای جوی , طوفان های گردوغبار , جنوب و جنوب شرق ایران