بررسی اصول و شیوه های نقد ادبی نزد ابوالقاسم السبتی با( تکیه بر کتاب رفع الحجب المستوره عن محاسن المقصوره )

منتقدان ادبی در سنجش آثار ادبی شیوه ها و معیارهایی دارند که براساس آن هر آثار ادبی را مورد بررسی و ارزیابی قرار می دهند. این معیارها و شیوه ها از دیرباز مورد توجه ناقدان ادب عربی قرار گرفته و آنان به فراخور عوامل مختلف تاریخی، ادبی و اجتماعی ، آثار هم عصران و پیشینیان خود را مورد نقد و ارزیابی قرار داده اند؛ از جمله این دوره ها عصر بنی احمر در اندلس، یا همان اسپانیای اسلامی است که در آن شاهد ظهور جنبش ادبی گسترده و حضور بیش از یک صد تن از منتقدان ادبی می باشیم. هر کدام از این ناقدان تعریفی از شعر ارایه نموده و اصطلاحات خاصی در حوزه نقد به کار برده اند و آثار مختلفی در این زمینه به جای گذاشته اند که بسیاری از آن ها دستخوش حوادث روزگار گشته و به دست ما نرسیده است. از نامدارترین ناقدان این دوره ابوالقاسم محمد بن الشریف السبتی ادیب سده هشتم هجری، صاحب کتاب (رفع الحجب المستوره عن محاسن المقصوره) است که در آن به شرح قصیده مقصوره حازم قرطاجنی ادیب و شاعر اندلسی سده هفتم می پردازد. این کتاب افزون بر ارزش های بلاغی ، نحوی و زبانی شامل بسیاری از آراء نقدی نویسنده است که از مهم ترین آن ها جایگاه لفظ و معنا ، سرقت های شعری و موازنه شاعران می باشد. نوشتار حاضر بر آن است که شیوه ها و معیارهای نقدی السبتی در شرح قصیده مقصوره حازم قرطاجنی را در سه مقوله لفظ و معنا ، موازنه بین شعرا و سرقت های ادبی مورد بحث و بررسی قرار دهد.

Keywords:

نقد , السبتی , لفظ و معنا , سرقت , موازنه