بررسی اثر تاریخ کاشت دیرهنگام ( تنش سرما ) بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم (Triticum aestivum L) رقم سیوند در شرایط تنش کم آبی

خشکی، یکی از تنش های محیطی و مهمترین عامل محدود کننده تولید محصولات زراعی در اکثر زمین های کشاورزی در جهان است و تاریخ کاشت مطلوب درجه حرارت مناسب برای رسیدن به حداکثر عملکرد را مهیا می کند. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت دیر هنگام ( تنش سرما ) بر خصوصیات مرفوفیزیولوژیک گندم رقم سیوند در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی به صورت کرت های یکبار خرد شده ( اسپلیت پلات ) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی ( 94 - 95 ) در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران ورامین انجام شد. عامل فرعی، تنش کم آبی در چهار سطح آبیاری مطلوب ( 50 میلی متر تبخیراز تشتک تبخیرکلاس a )، تنش ملایم ( 80 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a )، تنش متوسط ( 110 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a ) و تنش شدید ( 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a ) و عامل اصلی، سه تاریخ کاشت 20 آبان، 10 آذر و 30 آذر بود. نتایج نشان داد تنش خشکی بر تمامی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. تاریخ کاشت تنها بر ارتفاع بوته، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت اثر معنی داری برجای گذاشت و اثر متقابل تنش خشکی و تاریخ کاشت نیز بر ارتفاع بوته، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد اقتصادی معنی دار بود. بیشترین میزان پنجه دهی و عملکرد بیولوژیک در تیمار آبیاری مطلوب به ترتیب به میزانهای 64 / 4 پنجه و 19 / 4 کیلوگرم در متر مربع بدست آمد. بیشترین تعداد سنبلچه در سنبله در تیمار تاریخ کاشت 30 آذر در شرایط آبیاری مطلوب به میزان 73 / 21 سنبلچه بدست آمد و بیشترین ارتفاع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد اقتصادی در تیمار تاریخ کاشت نرمال در شرایط آبیاری مطلوب به ترتیب به میزان های 47 / 96 سانتی متر، 3 / 86 دانه در سنبله، 87 / 43 گرم و 75 / 1 کیلوگرم در متر مربع بدست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که بهترین تاریخ کشت گندم رقم سیوند در شهرستان ورامین تاریخ 20 آبان و بهترین نظام آبیاری آبیاری در هنگام 50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر می باشد.

Keywords:

تنش خشکی , تاریخ کاشت , شاخص برداشت , ارتفاع