بررسی ارتباط بین مقیاس و تنوع فعالیت های تولیدی با بهره وری عامل های تولید مطالعه موردی: دشت ماهیدشت

با توجه به اهمیت تنوعزیستی و تنوع فعالیتهای تولیدی در پایداری بوم نظامهای کشاورزی و نقش مقیاس تولیدو صرفه های اقتصادی ناشی از آن، این پژوهش به بررسی ارتباط بین تنوع و مقیاس تولید با بهره وری عاملهای تولید دشت ماهیدشت استان کرمانشاه پرداخته است. برای این منظور، 210 پرسشنامه در سال 1394 به روش نمونهگیری خوشهای دومرحلهای، تکمیل و آمار و اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است. از شاخص ترنکوییست -تیل برای محاسبه بهره وری جزیی، چندگانه و کل عوامل تولید، از شاخص آنتروپی مرکب برای محاسبه سطح تنوع و از شاخص مقداری شمار دام و سطح زیر کشت برای محاسبه مقیاس تولید استفاده شده و با به کارگیری آزمون مقایسه میانگینها این بررسی صورت گرفته است. نتایج بررسی نشان میدهد که تنوع بیشتر تاثیر مثبت و معنی داری بر بهره وری کل عاملهای تولید در بخش زراعی داشته و مقیاس بزرگتر تاثیر مثبت و معنیداری بر بهره وری عاملهای تولید در بخش دامی و کل مزرعه داشته است. همچنین کشتزارهای با تنوع بیشتر تاثیر مثبت و معنی دار بر بهره وری جزیی کودهای شیمیایی، بهره وری چندگانه کود و سموم شیمیایی و بهره وری چندگانه کود، سموم شیمیایی و آب دارد. کشتزارهای کوچک مقیاس و با تنوع بالا بیش از دیگر کشتزارها در حفظ و بهبود کیفیت محیط زیست عمل کرده و در راستای افزایش بهره وری کل عاملهای تولید بایستی کشتزارها، (به ویژه کشتزارهای بزرگ مقیاس) به سمت تنوع بیشتر پیش روند. بنابراین پیشنهاد میشود با اعمال سیاستهای مناسب از سوی سیاستگذاران و مروجان کشاورزی، کشتزارهای تخصصی و بزرگ مقیاس به سمت متنوعسازی فعالیتهای تولیدی رفته تا افزون بر استفاده بهینه از منابع و امکانات تولیدی، در راستای کشاورزی پایدار و بهبود عملکرد محیط زیست گام مهمی برداشته شود.

Keywords:

بهره وری , آزمون مقایسه میانگین , شاخص ترنکوییست- تیل , شاخص آنتروپی مرکب