بررسی فراهنجاری در قرآن

فراهنجاری به معنی شکستن شیوه ی متداول زبان با نگرش هنرمندانه که به موجب آن عناصر زیباشناختی و ادبی کلام مجال ظهور پیدا می کنند. گاهی اوقات زبان به شکلی ماهرانه از فرم معیار و متداول خود خارج شده و وارد عرصه ی جدیدی می شود. این خروج از روند عادی زبان سبب رستاخیز واژگان شده و ترکیب های زبانی جدید را به وجود می آورد. نمونه والای این هنرمندی در کلام حضرت حق وارد شده است. در این مقاله با بهره گیری از نظریه فرمالیست به تحلیل و بررسی زیباشناختی فراهنجاری پاره ای از سوره های قرآن پرداخته ایم. امروزه در حوزه معناشناسی و زبان شناسی پژوهش های فراوانی انجام شده تا روش های دریافت متفاوت و عمیقتر از متون را به عرصه ی ظهور درآورد. یکی از روش های مذکور، بیان مفاهیم متن از طریق برجسته سازی و یا بیان فراهنجاری های متون مورد بررسی است. با استفاده از این روش می توان تا حدودی لایه های پنهان معنایی کتاب ارزشمندی چون قرآن را با بررسی دقیق قواعد این کتاب آسمانی و نیز برجسته سازی آن دریافت نمود. در این نوشتار تلاش برآن است با بیان نمونه هایی از آیات قرآن کریم به بررسی فراهنجاری هایی چون حذف، التفات، اطناب، تقدیم و تاخیر و ... پرداخته و از این طریق به فهم عمیق تری از آیات این کتاب الهی دست یابیم.

Keywords:

قرآن , فرمالیسم , فراهنجاری , هنجارگریزی معنایی , هنجارگری نحوی , آوایی و واژگانی