منابع رنج انسان

 سومین منبع رنج،از طریق غفلت و نیاموختن از گذشته و تجربه های پیشین رخ می نماید. دسته ای از رنج های آدمی را خود وی، سبب می شود. این دسته از رنج ها آدمی را هشیار و خردمند می کند که آزموده را نیازماید. رنج در اینجا،بستر رویش خرد است. تاکید قرآن بر عبرت آموزی از تجربه های تلخی که بر پیشینیان گذشته، ناظر به این گونه از رنج است. برای مثال، این مورد قابل ذکر است : 

«مگر ندانسته ای که پروردگارت با عاد چه کرد؟ صاحب بناهایی چون تیرک های بلند،که مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ و با ثمود، همان ها که در دره، تخته سنگها می بریدند؟ و با فرعون ، صاحب خرگاهها و بناهای بلند؟ همانان که در شهرها سر به طغیان برداشتند، و در آنها بسیار تبهکاری کردند تا آنکه پروردگارت بر سر آنان تازیانه عذاب را فرو نواخت زیرا پروردگار تو سخت در کمین است.»سوره فجر 12-6 

و در انتهای این یادداشت به چهارمین منبع رنج انسان اشاره می کنیم : 

چهارمین منبع رنج ، از طریق مقابله با گروه های انسانی رقیب فراهم می آید. انسان های انتخابگر و آفرینشگر، به زودی به دو یا چند گروه رقیب تبدیل می شوند که هر گروه بر اساس ساختار وجودی بشری خود، در راهی تلاش می کند و طرح خود را به پیش می برد و برای رقبا رنج آفرینی می کند. این منبع رنج نیز نتیجه اجتناب ناپذیر ساختار وجود آدمی است و عرصه ای را فراهم می آورد که ظهور تابناک ترین و دلرباترین و نیز تیره ترین و کریه ترین چهره های بشری را ممکن می گرداند. قرآن با اشاره به این نوع از رنج های بشری و دستاورد آنها این گونه سخن گفته است : « و به یقین، کسانی را که پیش از اینان بودند آزمودیم، تا خدا آنان را که راست گفته اند معلوم دارد و دروغگویان را نیز معلوم دارد. » سوره عنکبوت 3 

برگرفته از کتاب «عاملیت انسان .....» اثر ارزشمند دکتر خسرو باقری نوع پرست استاد دانشگاه تهران

---