اندازه گیری حجم آب آبیاری و بهره وری آب باغات انار در کشور

با توجه به محدودیت منابع آبی کشور، ضرورت بهبود بهره وری آب کشاورزی و اهمیت تولید انار در کشور، لزوم اندازه گیری و تحلیل حجم آب آبیاری و بهره وری آب در تولید این محصول مهم آشکار می گردد. در این مطالعه، حجم آب آبیاری و عملکرد انار در بیش از ۱۲۰ باغ منتخب در استان های اصفهان، خراسان رضوی، مرکزی، سمنان، یزد و فارس به صورت میدانی اندازه گیری شد. از تحلیل واریانس برای بررسی تفاوت احتمالی عملکرد، حجم آب آبیاری و بهره وری فیزیکی آب در تولید انار استفاده گردید. نتایج نشان داد به جز عملکرد، تفاوت حجم آب آبیاری و بهره وری آب در استان های یاد شده معنی دار بود. میانگین وزنی عملکرد انار در کشور ۵/۲۱ تن در هکتار به دست آمد. میانگین وزنی، حجم آب آبیاری ۱۴۷۹۰ مترمکعب در هکتار بود. میانگین وزنی بهره وری آب آبیاری ۶۹/۱ کیلوگرم بر مترمکعب برآورد شد. میانگین وزنی بهره وری آب و بارش موثر دراز مدت ۴۷/۱ کیلوگرم بر مترمکعب و بهره وری آب و بارش موثر سال جاری ۴۳/۱ کیلوگرم بر مترمکعب بود. حجم آب آبیاری باغ های انار و نیاز آبی ناخالص در استان های منتخب مشابه هم نبود. در بعضی استان ها مانند فارس، خراسان رضوی، سمنان و مرکزی حجم آب آبیاری کمتر از نیاز آبی ناخالص و در استان های اصفهان و یزد بیشتر از نیاز آبی ناخالص بود. اما به طور میانگین در سطح کشور، حجم آب آبیاری نزدیک به نیاز آبی ناخالص در سال انجام تحقیق (۱۳۹۸-۹۹)و نیاز آبی ناخالص بلندمدت بود. متوسط حجم آب آبیاری در سامانه های آبیاری قطره ای و سطحی به ترتیب ۹۹۸۱ و ۱۵۷۶۵ مترمکعب در هکتار بدست آمد که نشان دهنده ۳۷ درصد کاهش آب آبیاری در سامانه آبیاری قطره ای نسبت به سطحی می باشد.

Keywords:

بهره وری آب انار , پنمن مانتیث , حجم آب مصرفی انار , نیاز آبی گیاه