مطالعه ی اکولوژیک اثرات دگرآسیبی گیاه تاج خروس وحشی بر گیاهان گندم و خیار

نوعی از سازوکار تهاجمی در گیاهان دگرآسیبی (آللوپاتی) است که با آزادسازی ترکیبات شیمیایی موسوم به آللوکمیکال انجام می گیرد. عوامل اکولوژیک از مهمترین عناصر تاثیرگذار در ترکیبات شیمیایی گیاهان هستند و از اینرو می توانند در پتانسیل دگرآسیبی آنها موثر باشند. عوامل اکولوژیک در مناطق جغرافیایی مختلف می توانند متفاوت از هم باشند؛ از این رو این پژوهش با هدف تعیین پتانسیل آللوپاتی گیاه تاج خروس وحشی رویش یافته در مناطق مختلف جغرافیایی بر روی گیاهان گندم و خیار که به ترتیب گونه های مقاوم و حساس به اثرات دگرآسیبی تاج خروس وحشی می باشند، صورت گرفت. گیاه کامل تاج خروس وحشی از پنج منطقه در آذربایجان شرقی شامل خسروشهر، مرند، آغویه تیکمه داش و عجب شیر جمع آوری، هواخشک و آسیاب گردید. غلظت های مختلف شاهد 2/5، 5، 7/5، 10 درصد از آبشویه با استفاده از آب مقطر استریل تهیه گشت. نتایج حاکی از یکسان نبودن اثرات آللوپاتیک روی جوانه زنی و رشد در غلظت های مورد مطالعه بود. در غلظت 2/5% تحریک رشد نیز قابل مشاهده بود ولی در غلظت های 5% و بالاتر، مهار رشد به وضوح مشاهده شد. همچنین تاثیر آبشویه ی تاج خروس وحشی رویش یافته در مناطق مختلف در ایجاد تنش اکسیداتیو، تغییر میزان رنگیزه های فتوسنتزی، تغییرات در غلظت پراکسید هیدروژن، مالوندآلدیید و پروتیین کل مشخص گردید که بستگی به محل جمع آوری نمونه ها داشت. گیاهان تاج خروس رویش یافته در مناطق خسروشهر و تیکمه داش بیشترین، و آغویه کمترین اثر دگرآسیبی بر گیاهان خیار و گندم را داشتند. در مجموع این مطالعه نشان داد که شرایط جغرافیایی و محیطی رشد گیاهان در هر منطقه، نقش مهمی در میزان توان دگرآسیبی آنها دارد.

Keywords:

تاج خروس وحشی , گندم , خیار , آللوپاتی , عوامل اکولوژیک