بررسی تبادل دو گانه K-NH4 در رس جدا شده از خاک با مینرالوژی غالب ایلایت (میکا)

برهمکنش تبادلی K-NH4 پس از کاربرد کودهای حاوی آمونیوم و پتاسیم در اراضی کشاورزی، توزیع این یون ها را بین فازهای تبادلی و محلول کنترل می نماید. علی رغم این که سیستم های حاوی آمونیوم و پتاسیم نمایانگر وضعیت خاک های کشاورزی می باشند و آگاهی از ویژگی های تبادلی آن ها می تواند به مدیریت کوددهی خاک کمک نماید، اطلاعات چندانی در ارتباط با این گونه سیستم های تبادلی در دسترس نیست. لذا در مطالعه حاضر به بررسی رفتار تبادلی K-NH4 در سیستم دوتایی در قدرت یونی 3/0 مولار و در رس ایلایت جدا شده از خاک پرداخته شد. پس از انجام آزمایش تبادلی، جزء هم ارز پتاسیم و آمونیوم در فاز محلول و تبادلی محاسبه شد و همدمای تبادل K-NH4 نسبت به خط عدم ترجیح رسم گردید. همچنین ضرایب انتخابگری و پارامترهای ترمودینامیکی محاسبه شد. مقایسه همدمای تبادلی K-NH4 با همدمای عدم ترجیح نشان داد که در پوشش کم سطح در رس مورد مطالعه، پتاسیم اندکی بر آمونیوم ترجیح داده می شود. ضرایب انتخابگری با افزایش جزء مولی پتاسیم در فاز تبادلی (NK) افزایش یافت که گویای آن است که این ضرایب ثابت های تعادل واقعی نیستند. همچنین ثابت تعادل ترمودینامیکی (Kex)کوچک تر از 1 و تغییرات انرژی آزاد استاندارد واکنش (G°exΔ) مثبت بود که حاکی از ترجیح K+ نسبت به NH4+ توسط این رس می باشد.

Keywords:

انرژی آزاد استاندارد واکنش , تبادل K-NH4 , ثابت تعادل ترمودینامیکی , ضرایب انتخابگری