خواهر خواندگی شهرها

خواهرخواندگی شهرها بر خلاف تصوری که ممکن است آن را اصطلاحی جدید در ادبیات رایج مدیریت شهری و روابط بین الملل بداند، اصطلاحی است که برای اولین بار در سال ۱۹۲۰ میلادی بعد از جنگ جهانی اول در جریان قراردادی که بین یک شهر در انگلیس و یک شهر در فرانسه منعقد شد، مطرح گردید. 

پیمان خواهرخواندگی، یک سند همکاری رسمی و بلند مدت بین دو شهر است که به لحاظ ویژگی های تاریخی، فرهنگی، علمی، مذهبی، نماد های مشترک و... دارای تشابهاتی هستند. تشخیص خواهرخوانده بودن دو شهر می تواند از طریق مجموعه ی شهرداری یا سازمان های مردم نهاد و تشکل های صنفی فرهنگی یا اقتصادی باشد و امضای پیمان به دست شهرداران دو شهر انجام می پذیرد.

برای داشتن روابط خواهرخواندگی موفق شرایط و مسائلی باید رعایت شوند که از جمله آنها می توان به حمایت و مشارکت شورای شهر، تشکیل کمیته های ویژه، مشارکت مستقیم دپارتمان های شهری مختلف مانند توسعه اقتصادی، فنی، امنیت عمومی و...، امکان همکاری بخش خصوصی مانند شرکت ها و تجارت های کوچک، توجه به تفاوت های فرهنگی بین دو جامعه برای جلوگیری از برخوردهای فرهنگی جدی، برگزاری مباحث و سمینارهای بین فرهنگی و تعریف اهداف واضح برای روابط و همکاری ها اشاره کرد.

به طور مثال چند ماه پیش در شهر پچ کشور مجارستان که دارای خواهرخواندگی با شهر شیراز است، نمایشگاه عکس شیراز از سوی شهرداری پچ در این شهر بر پا گردید و شهردار کلانشهر شیراز در آن نمایشگاه حاضر شد و به سخنرانی پرداخت. جالب توجه است که میهالی چکونای شاعر مجاری، ۲۰۰ سال قبل درباره حافظ شاعر نامدار شیراز و ایران شعری سروده است که مدیریت شهری شیراز سال گذشته لوح یادبود آن اثر را در آرامگاه حافظ نصب کرده است. در نتیجه تعاملات شهرهای خواهرخوانده از جنس ارتباط یک سویه نبوده و کاملا بر مبنای احترام متقابل به صورت دوسویه برقرار است.

بنابراین خواهرخواندگی شهرها فرصتی در جهت تقویت و توسعه ی دیپلماسی شهری می باشد که دیپلماسی شهری هنر کاربردی روابط بین الملل برای مذاکرات، تعامل، توسعه و بهسازی روابط بین ملت ها ورای مشکلات و معضلات روابط دولت ها است و بخش مهمی از دیپلماسی عمومی کشورهای مردم سالار و پیشرفته به شمار می رود.

درک شرایط جدید جهانی ایجاب می نماید که منافع ملی کشور ها قط از منظر دیپلماسی رسمی وزارت امور خارجه تعریف نشود و مولفه هایی نظیر دیپلماسی شهری، دیپلماسی عمومی، قدرت نرم، هویت تاریخی، فرهنگی و اقتصادی نیز به عنوان سایر ابعاد ارتقای سطح منافع ملی و پیشبرد سیاست خارجی مورد توجه قرار گیرند. و هر چه شهرها در رقابتی نامحسوس بتوانند منزلت و جایگاه خود را از سطح ملی به سطح منطقه ای و بین المللی ارتقاء دهند، اقتصاد شهری پویا تری را شاهد خواهیم بود.