نگاهی به دلایل افزایش کودکان کار در جامعه

نگاهی به دلایل افزایش کودکان کار در جامعه

امیرحسین صفدری محقق و پژوهشگر علم حقوق

این نکته مهم را باید بگویم که قوانینی که در حال حاضر در خصوص حمایت از حقوق کودکان کار در کشور ما موجود است، قوانینی پراکنده، مبهم و کلی است به طوری که کاملا به نظر می رسد قانونگذار صرفا از روی رفع تکلیف و نه احساس مسئولیت آنها را وضع کرده است. باید پذیرفت که در هر جامعه ای معضل کودکان کار بسیار جدی و مهم می باشد، و باید نسبت به این معضل اجتماعی مسولیت پذیر بود و چاره ای اندیشید، چرا که حمایت و حفاظت از کودکان کار و ایجاد شرایط و امکانات زندگی مناسب با رفاه اجتماعی بالا برای آنها وظیفه کل جامعه است.

به عنوان یک پژوهشگر علم حقوق باید بگویم که مطابق با اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران دولت وظیفه دارد تحصیل رایگان را برای تمام فرزندان ایرانی فراهم کند. این مسله هرگز قابل انکار نیست که اکثر خانواده های بچه های کار از نظر اقتصادی و مالی تحت فشارهای سنگینی هستند و همین مسله هم سبب شده که خانواده های آنها برای کسب درآمد حداقلی این کودکان مظلوم را برای کار روانه کوچه و خیابان کنند، که این مسله علاوه بر این که باعث می شود این کودکان از تحصیل باز بمانند سلامتی جسمی و روحی آن ها را هم به خطر می اندازد که این مسله دور از حق و عدالت می باشد.

در ماده 8 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399 قانونگذار ما به صراحت بیان می کند: هر کس با تهدید، ترغیب یا تشویق موجب فرار طفل یا نوجوان از خانه یا مدرسه و یا ترک تحصیل وی شود یا اطفال یا نوجوانان را بدین منظور فریب دهد و یا موجبات آن را تسهیل یا فراهم کند، در صورت فرار یا ترک تحصیل، حسب مورد به یک یا چند مورد از مجازات های درجه شش قانون مجازات اسلامی محکوم می شود و در صورت عدم تحقق فرار یا ترک تحصیل، برای بار اول با اخطار پلیس ویژه اطفال و نوجوانان مواجه و در صورت تکرار به مجازات فوق محکوم می شود.

پیمانامه جهانی حقوق کودک یک پیمان نامه بین المللی است که برای دفاع و حمایت از حقوق کودکان تهیه شده بر اساس ماده ۳۲ پیمانامه جهانی حقوق کودک، کشورهای عضو این پیمان باید حق کودک برای حمایت در برابر استثمار اقتصادی و انجام هرگونه کاری که زیان بار بوده و یا برای بهداشت جسمی، روحی، معنوی، اخلاقی و پیشرفت اجتماعی کودک مضر باشد را به رسمیت بشناسند.

به عنوان یک محقق و پژوهشگر باید این نکته مهم را بگویم که عوامل زیادی در خصوص افزایش کودکان کار در جامعه ی ما وجود دارد که مهمترین آنها شامل: 

1. فقر مالی خانواده ها. 

2. فقر فرهنگی و اجتماعی خانواده ها. 

3. طرد شدن کودکان در محیط خانواده. 

4. فرار کودکان از خانه. 

5. ترک تحصیل کودکان. 

6. اعتیاد والدین یا کودکان. 

7. فوت والدین. 

8. طلاق والدین. 

9. بیماری های روحی و روانی والدین. 

10. افزایش روابط نامشروع و... از اصلی ترین عوامل افزایش کودکان کار در جامعه ما می باشد.

برای جلوگیری از افزایش کودکان کار در جامعه ی ما این راهکارها را می توانم ارائه بدهم: 

1. از بین بردن فقر و ایجاد اشتغال برای افراد جامعه. 

2. برقراری عدالت اجتماعی به همراه رفاه اجتماعی. 

3. شناسایی کودکان کار و برقراری ارتباط صحیح با آنها. 

4. حمایت مردم از کودکان کار در جامعه. 

5. ارائه خدمات رایگان به کودکان کار در همه زمینه ها. 

6. تصویب یک قانون جامع و علمی در جهت حمایت همه جانبه با ضمانت اجرای بالا از کودکان کار. 

7. برخورد قاطع مقام قضایی و انتظامی با افرادی که به کودکان آسیب وارد می کنند و آنها را مجبور به کار کردن می کنند و... از مهمترین راهکارها جهت جلوگیری از افزایش کودکان کار می باشد.

در پایان هم باید بگویم طبق پژوهش های میدانی انجام شده در حوزه کودک، کودکان کار بیشتر از سایر کودکان مورد کودک آزاری قرار می گیرند که این مسله قطعا در آینده به جامعه ی ما آسیب های خطرناکی وارد می کند. افراد جامعه باید آگاه باشند و بدانند که در همه حال به کودکان کار محبت کرده و به آنها احترام بگذارند و نباید رفتارها نسبت به این کودکان رفتارهای غیراخلاقی باشد، چرا که این مسله اولا دور از شرافت انسانی ما بوده و ثانیا رفتارهای غیراخلاقی سبب می شود تا این کودکان سرخورده شوند و نگاهشان به افراد جامعه تغییر کند که این مسله سبب می شود جامعه دچار آسیب شود.