بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد و برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیک لاینهای آفتابگردان

تنش نتیجه روند غیر عادی و فرآیندهای فیزیولوژیک است که از تأثیر و ترکیب یک یا چند عامل زیستی و محیطی حاصل می شود. به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر لاینهای آفتابگردان ، آزمایشی در سال زراعی 88-87 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه انجام شد. در این تحقیق 36 لاین آفتابگردان در قالب طرح لاتیس ساده 6×6 با دو تکرار در دو شرایط رطوبتی متفاوت مورد آزمایش قرار گرفتند. هر ژنوتیپ در دو خط 5 متری با فاصله 60 سانتی متری و فاصله 25 سانتی متری بوته ها روی خطوط کشت شدند. در طول دوره رویش، برخی صفات زراعی و فیزیولوژیک اندازه گیری شد. تجزیه واریانس بر روی تمامی صفات مورد بررسی بر اساس طرح لاتیس ساده انجام شد. با توجه به اینکه طرح لاتیس نسبت به طرح بلو ک کامل تصادفی برای تعدادی از صفات سودمندی نسبی کمتری داشت تجزیه واریانس این صفات بر اساس طرح بلوک کامل تصادفی انجام گرفت و برای بقیه صفات تجزیه واریانس بر اساس طرح لاتیس انجام شد. درصد تغییرات صفات بر اثر تنش خشکی محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر اکثر صفات مورد بررسی معنی دار بود بطوریکه تنش خشکی میانگین اکثر صفات را با نوسان قابل توجهی مواجه ساخت و دراین میان تنش بیشترین تأثیر را بر صفات فیزیولوژیکی شامل نشت یونی و پایداری غشا گذاشت به نحوی که میانگین نشت یونی سلولها به میزان 208/9 درصد افزایش یافت و یا به عبارت دیگر پایداری غشای سلول به شدت کاهش یافت لاین SIL-237 با عملکرد 2872 کیلوگرم در هکتاربیشترین محصول را نسبت به سایر لاینها داشت و می توان گفت که سازگاری بهتری با شرایط تنش داشته است.

Keywords:

تنش خشکی , صفات زراعی و فیزیولوژیک , آفتابگردان