بررسی صفات تعیین کننده عملکرد جوHordeum vulgare L در دو شرایط تنشو بدون تنشخشکی

با وجود محدودیتهای اقلیمی از جمله خشکی در ایران، لزوم شناسایی ژنوتیپهای مقاومتر وبکارگیری آنها در برنامههای اصلاحی ضروری به نظر میرسد. این پژوهش به منظور بررسی و ارزیابیتعدادی ژنوتیپ جو در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش و بررسی مهمترین صفات تاثیر گذار برعملکرد آنها به صورت دو آزمایش مجزا انجام گردید. نتایج نشان داد که در مورد کلیه صفات، بینژنوتیپها و شرایط رطوبتی تفاوتهای معنیداری وجود دارد. بیشترین همبستگی عملکرد در هر دو محیطبا صفت وزن زیتوده بود. با استفاده از تجزیه رگرسیون گام به گام چهار صفت در محیط تنش و هفتصفت در محیط نرمال دارای اثرات معنیداری بر عملکرد بوته بودند. با توجه به متفاوت بودن تعداد اینصفات در دو محیط میتوان چنین نتیجه گرفت که پارامترهای زیادی در تشکیل عملکرد گیاه نقشداشته و برآیند آنها در نهایت به صورت عملکرد بوته قابل اندازهگیری است. در حالت غیر تنشژنوتیپهای زودگلتر، دارای تعداد سنبلههای بیشتر و بزرگتر و بوتههای بزرگتر، عملکرد بهتری خواهندداشت. با وجود محدودیت آبی در این دوره نیز، محدودیت این صفات تعیین کننده عملکرد خواهد بودبنابراین برای اصلاح عملکرد در شرایط تنش میتوان از طریق صفات وزن صد دانه، تاریخ رسیدن،ارتفاع بوته، وزن سنبله اصلی و وزن زیتوده اقدام نمود. البته گیاهان بزرگتر و دارای سنبلههای بیشتر وسنگینتر که زودرس نیز باشند، میتوانند هم در شرایط بدون تنش و هم در شرایط دارای تنش ملایمبرتری داشته باشند.

Keywords:

جو , تنش خشکی , صفات مورفولوژیک , تجزیه مسیر