بررسی تاثیر زمان کاشت بر روند پر شدن و عملکرد دانه در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده از روش تجزیه آماری چندمتغیره در شرایط دیم

به منظور بررسی رابطه عملکرد دانه با صفات زراعی ژنوتیپهای گندم نان در زمانهای مختلف کاشت در شرایط دیم، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در گنبدکاووس در سالهای زراعی 93-1391 اجرا شد. صفات مورد ارزیابی عبارت از: شمار سنبله در مترمربع، سرعت پر شدن دانه، دوره موثر پر شدن دانه، شمار دانه در سنبله، وزن هزاردانه، وزن دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و شاخص برداشت، بودند. تیمارهای زمان کاشت 11 و30 آذر، 19 دی، 8 و 28 بهمن و ژنوتیپهای گندم نان شامل: گنبد، کوهدشت، کریم و رگه (لاین)های 7 و 16 بودند. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد دانه از 4956 کیلوگرم در هکتار در سال اول به 2833 کیلوگرم در هکتار در سال دوم (43 درصد) کاهش یافت. عملکرد دانه بالاترین همبستگی مثبت و معنیدار را به 93/0=r (داشت. نتایج تجزیه رگرسیون ** 97/0 =r (و مدت پر شدن دانه ( ** ترتیب با عملکرد زیستی (گامبهگام جلورونده نشان داد که عملکرد زیستی و شاخص برداشت، بیش از 99 درصد از تغییرپذیری عملکرد دانه را در گام اول توجیه کردند که نشاندهنده اهمیت بالای آنها در عملکرد دانه است. دوره پر شدن دانه از راه عملکرد زیستی با عملکرد دانه رابطه معنیداری داشت. دوره پر شدن دانه و عملکرد زیستی نقش موثری را در افزایش عملکرد داشتند و بنابراین میتوانند در گزینش رقمها و رگههای مناسب گندم دیم استفاده شوند.

Keywords:

تجزیه علیت , دوره پر شدن دانه , روز- درجه رشد , رگرسیون گام به گام و گندم نان