طلاق به دلیل کراهت زوجه

کراهت و تنفر زوجه از همسر خود در صورتی که ناشی از بی علاقگی زن باشد و در واقع هیچ گونه تخلفی هم از جانب شوهر خود در انجام وظایف زناشویی واقع نشود، به خاطر عدم وجود رابطه ی عاطفی، در صورتی که منجر به طلاق شود، طلاق صادره از نوع طلاق بائن و از انواع طلاق خلع خواهد بود که در صورت رضایت مرد به ادامه ی جریان طلاق، حکم طلاق به دلیل کراهت و تنفر زوجه صادر یا طلاق خلع صادر می شود.

ولی هرگاه کراهت و تنفر زوجه از شوهر خود به دلیل عسر و حرج باشد، با تقدیم دادخواست و صدور حکم طلاق، دیگر طلاق از نوع خلع نبوده و نیازی هم برای رضایت مرد به جهت صدور حکم طلاق خلع نخواهد بود.

به موجب ماده ۲۰۲ قانون مدنی ؛ اکراه به اعمالی گفته می شود که موثر در هر شخص با شعور بوده و او را نسبت به جان یا مال یا آبروی خود تهدید کند به نحوی که عادتا قابل تحمل نباشد.  بنابراین منظور قانون گذار از اکراه نوع خاصی از آن است.

کراهت در عقد ازدواج که به معنای اجبار و عدم رضایت می باشد، موجب باطل بودن عقد ازدواج شده و از دیدگاه اسلام چنین عقدی از همان ابتدا باطل است . اما گاهی اتفاق می افتد که در طول زندگی مشترک به سبب بروز اختلافات و یا عوامل این چنینی زن اکراه و تنفر نسبت به همسر خود پیدا می کند .

با اضافه شدن بنداکراه در طلاق به ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی در سال ۹۹، زن در صورت کراهت می تواند از شوهر خود طلاق بگیرد .به عبارت دیگر، به نوعی حق طلاق برای زنان نیز به رسمیت شناخته شده است و زن می تواند علاوه بر طلاق مهریه خود را نیز طلب کند.

به صرف کراهت و تنفر زوجه از شوهر خود، زوجه نمی تواند از دادگاه تقاضای طلاق بدهد؛ چرا که کراهت و تنفر زوجه، از مصادیق عسر و حرج زوجه محسوب نمی شود که بتواند دادخواست طلاق را به دادگاه بدهد و متعاقب آن حکم طلاق صادر شود.با توجه به اینکه این نوع طلاق، طلاق خلع نامیده می شود، در حالتی است که زن از همسر خود کراهت و تنفر دارد و تحت شرایطی حکم طلاق خلع او صادر می شود که:

مرد هم برای طلاق با زن رضایت داشته و توافق کرده باشند.

زن برای اینکه از شوهر خود طلاق به دلیل کراهت و تنفر بگیرد، باید مالی را که کمتر از مهریه یا معادل مهریه و یا بیشتر از مهریه می باشد به شوهر خود ببخشد و این بسته به رضایت شوهردارد که میزان آن را قبول نماید.

صرف اعلام کراهت و نفرت زوجه از زوج مجوزی برای صدور حکم طلاق او نیست مگر این که به او وکالتی در این خصوص داده شده باشد بلکه آنچه مجوز طلاق می شود اثبات عسر و حرج زوجه است که دادگاه پس از رسیدگی های لازم وفق مقررات (ماده۱۱۳۰ (۴) اصلاحی ۱۴/۸/۱۳۷۰ و تبصره الحاقی ۲۹/۴/۱۳۸۱ مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام) باید احراز نماید فلذا به صرف کراهت زوجه در صورتی که زوج علیرغم بذل مهریه از سوی زوجه حاضر به طلاق او نباشد نمی توان حکم به طلاق او صادر نمود.

در صورتی که طلاق به دلیل کراهت و تنفر زوجه، از نوع خلع باشد در این صورت طلاق از نوع باین خواهد بود و دارای آثار ذیل می باشد:

– با صدور طلاق به دلیل کراهت و تنفر زوجه، اگر طلاق خلع باشد، زوج در ایام عده حق رجوع به زوجه را نخواهد داشت و نمی تواند زندگی با رجوع مرد به حالت سابق بازگردد، مگر اینکه زوجه بابت مالی که به عنوان مهریه بذل کرده، به مرد رجوع نماید.

–  با صدور حکم طلاق خلع به دلیل کراهت و تنفر زوجه، بین زوجه و زوج در ایام عده ی طلاق، رابطه و علقیت زوجیت وجود نخواهد داشت.

– با توجه به الزام زوج به پرداخت نفقه حتی در ایام عده، در طلاق خلع که به دلیل کراهت و تنفر زوجه صادر شده، زوج هیچ الزامی به پرداخت نفقه نخواهد داشت.

– شرط تملیک نصف دارایی زوج به زوجه، در صورتی که طلاق به دلیل کراهت و تنفر زوجه از نوع خلع بوده باشد، محقق نخواهد شد.