بعد پنهان مواد ۱۰۸۲،۱۰۸۵ و ۱۰۸۶ قانون مدنی و امکان تبدیل مهریه عندالمطالبه به عند الاستطاعه

این استدلال برخلاف رویه موجود در دستگاه قضایی کشور با تکیه بر خود مواد قانونی و استدلال علمی تنظیم شده است. امید است عزیزان بدون پیش زمینه ذهنی و هر گونه جانبداری نسبت به مطالعه و انطباق و استدلال مندرجات با مواد قانونی اقدام نموده و نهایتا نظرات خود را برای اینجانب ارسال فرمایند:

 قانونگذار طی ماده 1082 قانون مدنی ،به موضوع مهریه و مالکیت زن به آن به مجرد عقد پرداخته و عنوان نموده است :

" به مجرد عقد ،زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید"

از طرفی قانونگذار طی مواد 1085 و 1086 به "حق حبس " زن پرداخته و طی آن نیز اشعار داشته :

" زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهردارد امتناع نماید مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود"

و در ماده 1086 نیز بیان نموده " اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد قیام کند دیگر نمی توان از حکم ماده قبل استفاده کند معذالک حقی که برای مطالبه دارد ساقط نخواهد شد.

با تدقیق در موارد یاد شده و بررسی ماهیت کلمات بورد شده و اوصاف ذکر شده در مفاد قانونی موارد ذیل در ذهن خطور می نماید:

· زن زمانی می تواند به مجرد یا به محض وقوع عقد صاحب مهریه شود که:

1. اولا مهریه حالباشد. 2. موجودیت داشته و یا امکان تامین آن از طرف زوج مهیا باشد.

از این رو در صورت حال بودن و موجودیت مهریه ،موضوع بحث منتفی خواهد بود.

اما در صورت عدم موجودیت مهریه و به تبع آن عدم امکان تصرف و مالکیت زوجه بر مهریه به مجرد عقد،قانونگذار ماده 1085 را بعنوان سلاحی برای زن در جهت الزام شوهر به ایفای تعهدات ناشی از عقد نکاح قرار داده و طی آن این حق را به زوجه اعطا نموده تا زمان تسلیم مهر ضمن اخذ نفقه ، از تمکین به شوهر خودداری نماید .از این رو با تدقیق در موارد اعلامی و لحاظ مفاد ماده 1086 قانون مدنی ، به نظر پس از قیام زن به انجام وظایف زناشویی ، عملا زوجه وفق قاعده اقدام ،به نوعی علیه خود عمل نموده است. بدین نحو که زن علی رغم عندالمطالبه بودن مهریه ،با بکارگیری سلاح "حق حبس" از تملک مهریه قاصر بوده و به نوعی تسلیم وضعیت معیشتی ،اقتصادی ،روحی و عاطفی زوج - یا خود - شده و از به فعلیت درآوردن حق مهر خود خودداری نموده است .

از این رو به نظر می رسد پس از قیام زن به تمکین و انجام وظایف زناشویی زوجه در برابر زوج ، عملا مهریه عندالمطالبه ماهیت مفهومی و حالیت خود را از دست داده و عملا به وضعیت "عندالاستطاعه" تبدیل شده است. (از این منظر نیز منظور مقنن در فراز آخر ماده 1086 قانون مدنی تحقق خواهد یافت).

از سویی به جهت اثبات عجز شوهر در پرداخت مهریه –تکلیف مالایطاق بودن امر- و روشن شدن صوری بودن مقدار مهر تعیین شده ، عمل انجام شده منطبق با قاعده" بطلان کل العقد بتعذر الوفا بمضمون" -منعکسه در فراز آخر ماده 348 قانون مدنی و قاعده غرر بوده و حسب آنمهریه مازاد بر توان زوج عملا باطل و تبدیل به مهرالمثل یا مهر المتعه –بستگی به شرایط تحقق مفاد قانونی آن –خواهد شد.

مهریه باید از طرف زوج تعیین گردد:

· خداوند متعال در آیات متعدد از قرآن مجید از "مهریه" با عنوان "صدقه یا نحله " نام برده است . که از آنجمله می توان به آیه 4 سوره نسا اشاره کرد " کابین زنان را که به خود آنها تعلق دارد و عطیه و پیشکشی است از جانب شما به آنها ،به خودشان بدهید"

با تدقیق در معانی و تفاسیر واژگان صدقه یا نحله محرز و مشخص می گردد که معانی کلمات اطلاقی به معنی "هدیه" پیشکش و .. است از این رو با قبول مراتب مذکور این امر در ذهن مترتب می گردد که اگر مهریه معادل واژه هدیه است پس قاعدتا می بایستی "نوع"،"کیفیت" و سایر اوصاف آن نیز توسط هدیه دهنده تعیین گردد نه از سوی هدیه گیرنده ! بعنوان مثال فرض کنید شما میخواهید برای فردی به هر مناسبتی یک هدیه تهیه نمایید .در اینصورت شما با لحاظ علایق ،سلایق و نیازهای مخاطب با لحاظ نوع مناسبت ، ارزش و شخصیت طرف مقابل توام با لحاظ وضعیت معیشتی و مالی خود اقدام به انتخاب هدیه می نمایید بر فرض اگر قصد شما تقدیم یک گوشی تلفن به طرف مقابل است شما با لحاظ توانایی مالی خود و سبک سنگینی موارد یاد شده اقدام به انتخاب نوع،برند و سایر اوصاف گوشی توام با لحاظ و انطباق آن با وضعیت مالی خود می نمایید.

از طرفی خداوند متعال بر پرداخت مهریه زنان بصورت تمام و کمال و بدون چشم داشت بر آن تاکید نموده است که خود این امر نیز بر قسمت اول بحث ادا شده دلالت کامل دارد به بیان دیگر پرداخت تمام و کمال مهریه بدون چشم داشت به آن در صورتی محقق می گردد که مهریه تعیین شده با رضاء و رغبت هدیه دهنده و با رعایت انصاف و توان مالی هدیه دهنده –زوج- منطبق باشد. از این رو با تحقق شرایط معینه ، خودبه خود منظور مقنن در ماده 1082 قانون مدنی محقق خواهد شد.(همین امر نیز منطبق با مفهوم مهرالمتعه و در راستای مهر السنه خواهد بود)