محور مقاله: حاصلخیزی خاک، تغذیه گیاه و کشت گلخانه ای- اثر کاربرد توام کود گاوی و سوپرفسفات تریپل بر بهره دهی سیستم زراعی و بیلان فسفر خاک طی دو سال کشت تناوبی گندم- ذرت علوفه ای

کمبود فسفر در اکثر خاک های ایران، انتخاب راهکارهای مناسب برای تضمین تولید پایدار در کنار ارتقای سطح فسفر خاک را ضرورینموده است. بدین منظور آزمایشی در دو سال (1393 - 1391) در شش ایستگاه تحقیقاتی کشاورزی کشور با کشت مداوم گندم و ذرت علوفه ایدر کرت های ثابت انجام شد. اثر هفت تیمار عدم مصرف فسفر، کاربرد 100 ، 75 و 50 درصد سوپرفسفات تریپل توصیه شده بر اساس آزمون خاکو کاربرد 20 تن کود گاوی پوسیده به همراه 100 ، 75 و 50 درصد سوپرفسفات تریپل توصیه شده در طرح آزمایشی بصورت بلوک های نواری درسه تکرار بر میزان تولید سیستم زراعی و بیلان فسفر خاک مورد آزمون قرار گرفت. کاربرد سوپرفسفات تریپل به مقدار توصیه شده (100 تا 200کیلوگرم در هکتار) به طور میانگین با 32 درصد افزایش در بهره دهی سیستم زراعی همراه بود. کاربرد کود گاوی سبب کاهش 25 درصدی مصرفکود شیمیایی گردید. بهره دهی سیستم زراعی با کاربرد توام 75 درصد سوپرفسفات تریپل توصیه شده و کود گاوی نسبت به شاهد 33 درصدافزایش یافت. بیلان فسفر خاک در اثر کاربرد سوپرفسفات تریپل در تمام سطوح منفی بود. در حالی که کاهش مصرف کود شیمیایی به میزان 25درصد همراه با مصرف کود گاوی، بیلان فسفر را با میانگین 116 کیلوگرم در هکتار افزایش داد. نتایج نشان داد کاربرد توام کود گاوی وسوپرفسفات تریپل نه تنها با پایداری تولید در سیستم زراعی گندم ذرت- علوفه ای همراه است بلکه با افزایش بیلان فسفر به تجمع فسفر خاک و افزایش حاصلخیزی خاک منجر خواهد شد.

Keywords:

بهره دهی سیستم زراعی , بودجه بندی فسفر خاک , مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک , آزمایش کرت ثابت